Sangàri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Ipno-chanjadisso
Palustriella commutata
Amblystegiaceae
Nom en français : Hypne-changeante.
Descripcioun :Aquelo mousso pluroucarpo pulèu forto (> 4 cm), verdo jaunastro devenènt mai sourno dins lou tèms, trachis sus li roco cauquiero bagnado. Es di proun pennado e porto de fueio triangulàri en daio emé uno costo bèn vesiblo sus la mita de la fueio. Au microuscope li celulo alàri soun pas gaire à èstre grando. Fai raramen d'espouroufite qu'es diouïco. Aquelo mousso èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Se pòu engana emé Cratoneuron filicinum qu'a pamens ges de fueio plecado. Tambèn amé d'àutri mousso dóu meme gènre P. falcata mens ramado o enca P. decipiens qu'a li cellulo dorsalo de la fueio papihiouso (lisco pèr li dos àutri).
Port : Pluroucarpo
Taio : 4 à 10 cm
Fueio : 1,5 à 2 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Palustriella
Famiho : Amblystegiaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 2,5 à 4,5 cm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 500 à 2000 m
Aparado : Noun
Abriéu à avoust
Liò : Roco bagnado
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Palustriella commutata (Hedw.) Ochyra, 1989
(= Hypnum commutatum Hedw., 1801 = Cratoneuron commutatum (Hedw.) G.Roth, 1899 )